Recep Tayyip Erdoğan (26 Şubat 1954, İstanbul), Türkiye Cumhuriyeti'nin 2003 yılından beri başbakanı ve Adalet ve Kalkınma Partisinin Genel Başkanı. Erdoğan, 1994 ve 1998 yılları arasında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı'nı yürüttü.
Erdoğan Marmara Üniversitesi İktisadi ve Ticari İlimler Fakültesi'nden 1981 yılında mezun oldu. On sekiz yaşından itibaren siyasete dahil oldu. Erdoğan, 1969-1980 yılları arasında yarı profesyonel futbolcu oldu. Eşi Emine Erdoğan'la 4 Temmuz 1978’de evlendi. Evliliklerinden 2 erkek, 2 kız olmak üzere 4 çocukları vardır.
Erdoğan 27 Mart 1994'de yerel seçimlerde İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı olarak seçildi. 12 Aralık 1997 tarihinde Siirt'te düzenlenen bir mitingde yaptığı konuşma nedeniyle Diyarbakır DGM Savcılığının "halkı sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa tahrik ettiği" gerekçesiyle açtığı davada Türk Ceza Kanununun 312. maddesinin 2. fıkrası uyarınca 10 ay hapis cezasına çarptırıldı. Cezaevinde dört ay kaldıktan sonra, 14 Ağustos 2001'de Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti)'ni kurdu. 2002 genel seçimlerinde AK Parti parlamentodaki sandalyelerin yaklaşık üçte ikisini kazanarak tek başına hükümet kurma yetkisini kazandı.
Başbakan olarak Erdoğan, çok sayıda değişiklikler uyguladı. Türkiye 45 yıl sonra Avrupa Birliği ile bir ortaklık anlaşması imzaladı, ve 3 Ocak 2005'te AB'ye katılım müzakereleri başladı.
Genel Başkanı olduğu AK Parti ilk kez 2002 Türkiye genel seçimleri'nde %34,43'lük oy oranı ile tek başına hükûmet kurarak iktidara geldi. Daha sonra, AK Parti 2007 Türkiye genel seçimleri'nde %46,58 ve 2011 Türkiye genel seçimleri'nde ise %49,9 oy oranı ile tekrar tek başına hükûmet kurarak iktidara gelmiştir. Bu sonuçlarla AK Parti, Türkiye'de iktidarda olmasına rağmen ikinci ve üçüncü döneminde oy oranını artırarak seçim kazanan ilk parti olmuştur.
İLK YILLARI VE EĞİTİMİ
Erdoğan, ailesinin Rize'nin Güneysu ilçesinden İstanbul'a göç ettiği Kasımpaşa semtinde doğmuştur. 11 Ağustos 2004 tarihinde Gürcistan ziyaretinde "Ben de Gürcü'yüm ailemiz Batum'dan Rize'ye göç etmiş bir Gürcü ailesidir." dedi. Erdoğan'ın etnik kimliğini araştıran tarihçi Cezmi Yurtsever ise Osmanlı arşivlerini taramış ve Erdoğan'ın Gürcü kökenli olmadığını belirtmiştir.Tayyip Erdoğan, 2007'de NTV'de katıldığı bir programda Türk olduğunu söylemiştir.
Erdoğan babasının Sahil Güvenlik Teşkilatı'nda görevli olmasından ötürü çocukluğu Rize'de geçti. ]Ailesi ile birlikte 13 yaşındayken İstanbul'a yerleşti. Çocukluk döneminde ekstra harçlık için İstanbul'un bazı sokaklarında limonata ve simit sattı. 1965 yılında ilkokulu Kasımpaşa Piyalepaşa İlkokulu'nda, liseyi ise İstanbul İmam Hatip Lisesi'nde okudu. 1973 yılında İmam Hatip'ten mezun oldu. O yıllarda İmam Hatip Lisesi mezunları üniversite sınavına sokulmadığı için dışarıdan bitirme imtihanlarına girerek fark derslerini verdi, böylece Eyüp Lisesi'nden de ikinci bir lise diploması aldı. Daha sonra Marmara Üniversitesi'ne bağlanarak adı Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi olarak değiştirilen Aksaray İktisadi ve Ticari İlimler Yüksek Okulu'ndan lisans derecesiyle 1981 yılında mezun oldu.Bu okuldan önlisans derecesi ile mezun olduğu da basında iddia edilmiştir.
Gençliğinde yerel bir kulüpte yarı profesyonel futbolcu olarak oynadı. Büyüdüğü ilçenin takımı Kasımpaşa SK'nın oynadığı stadyuma ismi verildi.
Recep Tayyip Erdoğan, 4 Temmuz 1978 günü verdiği bir konferansta tanışan Emine Erdoğan (kızlık soyadı Gülbaran) (d. 1955 Siirt) ile evli. Ahmet Burak ve Necmeddin Bilal isminde iki oğlu , Esra ve Sümeyye isminde iki kızı bulunmaktadır.
İlk Dönem Siyasi Kariyeri
Üniversite yıllarında Milli Türk Talebe Birliği'ne girdi, 1976 yılında Millî Selâmet Partisi (MSP) Beyoğlu Gençlik Kolu Başkanlığına ve aynı yıl MSP İstanbul İl Gençlik Kolları Başkanlığına seçildi.
12 Eylül 1980 darbesinden sonra 1983 yılında kurulan Refah Partisi ile siyasi dönemi tekrar başlatır. 1984 yılında Beyoğlu İlçe Başkanı, 1985 yılında da İl Başkanı ve MKYK üyesi seçildi. 1986 ara seçimlerinde milletvekili adayı oldu. Ardından 1989 yılında da Beyoğlu ilçesinin belediye başkan adayı oldu ve 1989 seçimlerinden Refah Partisi 2. parti olarak çıktı. 1991 yılında tekrar milletvekili adayı oldu ve parti barajı geçince milletvekili olmasına rağmen tercihli oy sistemi sebebiyle yüksek seçim kurulu milletvekilliğini iptal etti.
1994-1998 Büyükşehir Belediye Başkanlığı
27 Mart 1994 yerel seçimlerinde Erdoğan %25,19 oy oranı alarak dünyanın en büyük metropollerinden biri olan ve Türkiye'nin sosyal ve ekonomik başkenti olan İstanbul'un Büyükşehir Belediye Başkanı olarak seçildi.
Başkanlığı döneminde İstanbul'daki kaçak yapılaşma ile mücadele etti (bkz. Gökkafes maddesi). Hakkında 18 dosyadan İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde dava açıldı.Bunlardan bazıları Akbil, İsfalt, İstaç ve İdo davalarıdır. Bu davalar, milletvekili olduğunda dokunulmazlığı nedeniyle dokunulmazlığı süresince donduruldu.
HAPİS DÖNEMİ (1999)
12 Aralık 1997'de Siirt’te topluluğa konuşma yaptığı bir miting sırasında Ziya Gökalp'ın 1912 yılında Balkan Savaşı için yazdığı Asker Duası'nın değiştirilmiş bir sürümü ile; orduyu öven dizeyi söylemeden, yerine aşağıdaki mısraları eklediği ve ardından konuşmasının devamında "her devrin Firavun ve Nemrutları olduğunu bunun karşısına çıkacak Musa ve İbrahimlerin engelleri aşarak pislik dolu yolları temizleyeceğini" söylemesi nedeniyle Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde yargılanmaya başlandı. 21 Nisan 1998 tarihinde mahkeme, sanığın Türk Ceza Kanunu’nun 312/2 maddesinden “Halkı din ve ırk farkı gözeterek kin ve düşmanlığa açıkça tahrik etmek” suçunu işlediği kararını verdi ve Erdoğan bir yıl hapis ve 860 TL para cezasına çarptırıldı. Daha sonra sanığın mahkemedeki tavrı ve duruşmadaki hali göz önüne alınarak cezası 10 ay hapis ve 176,66 TL para cezasına indirildi. Ceza infaz yasası gereği 10 aylık hapis cezası 4 aya indi. Erdoğan Diyarbakır DGM'nin kararına temyiz başvurusu yaptı. 24 Eylül 1998 tarihinde Yargıtay 8. Ceza Dairesi Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi kararını onadı ve bu tarihte hüküm kesinleşti. Erdoğan 4,5 yıl sürdürdüğü İstanbul Belediye Başkanlığını bırakarak 26 Mart 1999 günü Pınarhisar Ceza evine girdi ve 24 Temmuz 1999 günü ceza süresini tamamlayarak hapisten çıktı.
| Ziya Gökalp'in şiiri Asker Duası | Erdoğan'ın okuduğu değiştirilmiş şiir |
|---|---|
Elimde tüfenk, gönlümde iman,
Dileğim iki: Din ile vatan... Ocağım ordu, büyüğüm Sultan, Sultan'a imdâd eyle Yârabbi! Ömrünü müzdâd eyle Yârabbi! |
Minareler süngü, kubbeler miğfer
Camiler kışlamız, mü'minler asker Bu ilâhi ordu dinimi bekler Allahu Ekber, Allahu Ekber. |
Bilinenin aksine Recep Tayyip Erdoğan'ın okuduğu, yargılanıp hapis cezası almasına sebep olan şiir Ziya Gökalp'in Asker Duası isimli şiirinin değiştirilmiş bir versiyonu değildir. Onun okuduğu şiir yukarıda geçtiği şekliyle Romen Diyojen ve Büyük Selçuklu Türk Hükümdarı Alparslan'ın karşılıklı konuşmalarını gösteren Türk Standartları Enstitüsü tarafından basılmış "Türk ve Türklük" isimli kitapta geçen Ziya Gökalp'in başka bir şiiridir. Milli Eğitim Bakanlığı bu kitabın okunmasını öğretmenlere ve orta dereceli okul öğrencilerine tavsiye etmiştir.
Başbakanlık Dönem ( 2003- günümüz)
Fazilet Partisi'nin, Anayasa Mahkemesi tarafından daimi kapatılmasının ardından, bağımsız kalan milletvekilleri, yeni parti kurma çalışmalarını "gelenekçiler" ve "yenilikçiler" olarak adlandırılan iki kanattan sürdürdü. "Millî Görüş'çü" olarak adlandırılan kanat, Recai Kutan'ın genel başkanlığında 20 Temmuz 2001'de Saadet Partisi'ni kurarken, "değişimci" kanat da, Tayyip Erdoğan liderliğinde 14 Ağustos 2001'de, Adalet ve Kalkınma Partisi'ni kurdu ve Tayyip Erdoğan, parti genel başkanlığına seçildi. Erdoğan "biz gömleğimizi değiştirdik" ifadesiyle muhafazakarlardan büyük tepki aldı.
Kurulan Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti), 3 Kasım 2002 seçimlerinde kayıtlı 41.291.568 seçmenin oy kullanan 32.652.702 kişisi içinden 10.770.704 adet oy alarak %34,29 ile birinci parti oldu.
Erdoğan, siyasi yasağı bulunduğu için seçimlere giremedi ve milletvekili seçilemedi. Seçim sonrasındaki 58. Hükümet, Abdullah Gül başbakanlığında kuruldu. Bu hükümet döneminde Erdoğan'ın siyasi yasağının kaldırılması için TBMM'ye yasa teklifi sunuldu. Bu yasa değişikliği TBMM tarafından oy çokluğuyla kabul edilse de Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer yasayı "öznel, somut ve kişisel" olduğu gerekçesiyle veto etti. Daha sonra aynı yasa değiştirilmeden mecliste tekrar kabul edildi ve Cumhurbaşkanı Sezer yasa değişikliğini bu kez onayladı. Bu yasanın kabuluyle Erdoğan'ın milletvekili seçilmesi için yasal bir engel kalmadı. Seçimlerde Siirt milletvekili seçilen Fadıl Akgündüz'ün milletvekilliğinin düşürülmesinin ardından Siirt'teki seçimlerin tekrar edilmesi kararlaştırıldı. Seçimlerde Adalet ve Kalkınma Partisi'nin ilk sıradaki adayı Mervan Gül'ün adaylıktan çekilmesi ile Erdoğan partinin birinci adayı olarak Siirt seçimlerine girdi ve oyların %85'ini alarak kazandı. Erdoğan'ın milletvekili seçilmesinin ardından başbakan Abdullah Gül, Erdoğan'ın başbakan olması için Cumhurbaşkanı Sezer'e istifasını sundu. Sezer bu kez hükümeti kurma görevini Erdoğan'a verdi ve genel seçimlerden yaklaşık üç ay sonra Erdoğan başkanlığında 59. Hükümet kuruldu.3 Ekim 2005 tarihinde Türkiye'nin AB üyelik müzakereleri Başbakan Erdoğan'ın görev süresi içinde başlamıştır.
22 Temmuz 2007 tarihinde yapılan 23. Dönem Milletvekili Seçimlerinde %46,6 oy alarak 341 milletvekili çıkaran Ak Parti, Recep Tayyip Erdoğan'ı başbakanlık koltuğuna ikinci kez taşıdı. Başbakan olarak görevde olduğu 2003 yılından 2009'a kadar Türkiye ekonomisi büyüme göstermiş ve Türkiye'nin GSMH'si Dünya toplamının yüzde 1.11'inden yüzde 1.37'sine yükselmiştir.
12 Haziran 2011 tarihinde 24. Dönem Milletvekili Seçimlerinde oy yüzdesini %49,83'e çıkarmış ve Türkiye genelinde 21.399.082 oy alarak toplamda 327 milletvekili ile üçüncü kez hükümet kurma yetkisini kazanmıştır.
Özel Hayatı
Recep Tayyip Erdoğan aslen Rizeli olan Ahmet Erdoğan ile Tenzile Erdoğan'ın oğullarıdır. 27 Haziran 2006 tarihinde vefat eden ağabeyi Hasan Erdoğan'ın ardından ailenin en büyük ikinci çocuğudur. Çocukluğunda babası, deniz yollarında kıyı kaptanı olarak çalışan Erdoğan'ın, ailesiyle birlikte 13 yaşında Rize’den, İstanbul'a geldiğinde 3'ü erkek ve 1'i de kız olmak üzere 4 kardeşi daha bulunmaktaydı. Hayatının önemli bir bölümü Kasımpaşa’da geçen Erdoğan, ilkokulu Piyale Paşa İlkokulu’nda okumuş, 1965 yılında ilköğretimini bitirip, İstanbul İmam Hatip Lisesi'ne başlamıştır.
4 Temmuz 1978 günü verdiği bir konferansta tanıştığı 1955, Siirt doğumlu Emine Erdoğan ile tanışmış ve ardından evlenmiştir. Emine Erdoğan ile Recep Tayyip Erdoğan'ın Ahmet Burak ve Necmeddin Bilal isminde iki oğlu, Esra ve Sümeyye isminde iki kızı bulunmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder